مسابقه واژه گزینی در فناوری نانو

اخیرا استاندارد بین‌المللی با عنوان «اصطلاحات و تعاریف مربوط به شاخص‌های علوم فناوری و نوآوری نانو» با مسئولیت ایران در سازمان استاندارد جهانی (ایزو)‌ تدوین شده که در آن واژگان و اصطلاحات مرتبط با شاخص های ارزیابی فناوری نانو در حوزه‌های منابع انسانی، فناوری، صنعت و ... پیشنهاد و تعریف شده‌اند.

با توجه به این‌که این استاندارد قرار است به صورت استاندارد ملی ترجمه و بومی‌سازی شود؛ اصطلاحات به کار رفته در این استاندارد باید به زبان شیرین پارسی معادل‌سازی گردند؛ از عموم دانشجویان، کارشناسان و اساتید محترم فعال در حوزه فناوری نانو دعوت می‌شود پیشنهادهای خود را جهت واژگان معادل کاربردی و گویا برای دو واژه Nano-Enabled و Nano-Enhanced به نشانی [e-mail] اعلام نمایند. مهلت ارسال واژه‌های پیشنهادی تا پایان خرداد ماه ۱۳۹۴ خواهد بود.

شایان ذکر است واژه‌های برتر از بین پیشنهادها، به تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی رسیده و در تدوین استاندارد ملی نیز مورد استفاده خواهد شد. همچنین به پیشنهاددهنده‌ی بهترین معادل برای هر واژه، یک عدد ربع سکه تمام بهار آزادی از طرف ستاد ویژه توسعه فناوری نانو اهدا خواهد شد.

همچنین ستاد توسعه‌ی فناوری نانو از عموم دانشجویان، محققان و اساتید محترم دانشگاه دعوت می‌نماید تا مطالب و نظرات خود پیرامون معیارهای دسته‌بندی محصولات در ذیل این دو واژه را به آدرس فوق ارسال نمایند تا به نام آن‌ها در سایت Nano.ir و نیز ماهنامه‌ی فناوری نانو درج گردد.

در ادامه تعریف دقیق لاتین این دو واژه - مطابق استاندارد ISO/TS18110 :2015 - آورده شده است:

Nano-Enabled
Exhibiting Function or Performance Only Possible With Nanotechnology
Nano-Enhanced
Exhibiting Function or Performance Intensified or Improved By Nanotechnology

برای اطلاعات بیشتر تعاریف مربوط به فناوری نانو و مقیاس نانو با استفاده از استانداردهای بین المللی و ملی نیز آورده شده است:

Nanotechnology
application of scientific knowledge to manipulate and control matter predominantly in the nanoscale (2.9) to make use of size- and structure-dependent properties and phenomena distinct from those associated with individual atoms or molecules, or extrapolation from larger sizes of the same material

.Note 1 to entry: Manipulation and control includes material synthesis

(Nanotechnology)

فناوری نانو
به کارگیری دانسته‌های علمی برای دستکاری و کنترل ماده نانومقیاس برای استفاده (فایده بردن) از پدیده‌ها و خواص وابسته به ساختار و اندازه است که از خواص مربوط به اتم‌ها یا مولکول‌های منفرد یا مواد توده متمایز می‌شود.

یادآوری- دستکاری و کنترل شامل سنتز مواد هم می شود.

Nanoscale
Size range from approximately 1 nm to 100 nm
 
NOTE 1: Properties that are not extrapolations from a larger size will typically, but not exclusively; be exhibited in this size range. For such properties the size limits are considered approximate

NOTE 2: The lower limit in this definition (approximately 1 nm) is introduced to avoid single and small groups of atoms from being designated as nano-objects or elements of nanostructures, which might be implied by the absence of a lower limit

Nanoscale

نانو مقیاس

محدود اندازه تقریبی 1nm تا 100nm است.
یادآوری 1- خواصی را که لزوما از اندازه بزرگتر به کوچکتر نمی‌توان برونیابی کرد برای چنین خواصی این حدود اندازه تقریبی است.
یادآوری 2- حد پایینی در این تعریف (تقریبا 1nm) مطرح شده است تا به تک اتم و یا گروه کوچک از اتم ها عنوان نانو شی ء یا نانوساختار داده نشود که در نبود حد پایینی چنین برداشت می‌شد.